Cách thụ phấn bổ sung (nhân tạo) cho rau họ bầu, bí...
Chủ Nhật, 9 tháng 3, 2014
Chắc hẳn trong chúng ta, ai cũng mong tại nhà mình có một giàn bầu, bí, mướp,.. sai quả. Với những người trồng rau chuyên nghiệp, có kinh nghiệm, việc này không khó. Tuy nhiên với đa số chúng ta, những nông dân thời @, việc trồng được một giàn mướp hay bầu, bí sai quả cũng gặp vô số khó khăn. Nào là việc ươm, gieo hạt cho nẩy mầm tốt; chọn cây giống tốt; chăm sóc, bón phân... Nhiều khi chúng ta đã làm đủ mọi việc, chỉ dẫn giống như sách giáo khoa dạy chăm sóc, dạy trồng rau ấy thế mà đến kỳ ra hoa, đậu quả mà nhìn vào cái giàn mướp, giàn bầu... nhà mình chẳng thấy có mấy quả. Việc này ắt hẳn có nguyên nhân. Nào là chọn giống không tốt, trồng không đúng thời vụ, chăm sóc không đúng lúc, kịp thời, bị sâu bệnh phá hoại hay không có ong, bướm giúp thụ phấn.
Về các lý do nêu trên, chúng ta hoàn toàn có thể khắc phục được bằng cách trồng nhiều rồi rút ra kinh nghiệm. Chắc hẳn lúc đó chúng ta sẽ có thành quả như mong đợi. Về các lý do chọn giống, mùa vụ gieo trồng, cách chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh... VRS đã đăng và trích đăng nhiều bài viết hướng dẫn để trồng họ rau bầu, bí sao cho sai quả rồi nên trong bài viết này, VRS xin không đề cập đến nữa. Bài viết này chỉ xin điểm qua một chút, gọi là bổ sung thêm cho nhóm bài viết về bầu, bí được hoàn thiện. Cụ thể bài viết xin hướng dẫn cách thụ phấn bổ sung cho rau họ bầu bí bằng tay (thủ công).
 |
| Giàn mướp hương sai quả - Ảnh: binhthuan.vnpt.v |
Như ta đã biết, một số loại rau họ bầu bí như: Dưa hấu, bí đao (bí xanh), bí đỏ, bầu, mướp... là cây có hoa đơn tính cùng gốc, hoa cái được thụ phấn, thụ tinh nhờ côn trùng. Do nhiều nguyên nhân, thời vụ gieo trồng, chăm sóc, thời tiết khí hậu… có lúc hoa đực tỷ lệ thấp và nở không cùng thời điểm với hoa cái hoặc hoa nở rộ trong thời điểm ít côn trùng (ong, bướm) hoạt động hoặc chúng ta canh tác, trồng rau trong điều kiện nhà lưới, nhà kính nên không có ong, bướm thụ phấn. Bởi vậy, để đảm bảo năng suất, chất lượng rau, ta cần phải thụ phấn nhân tạo bổ sung cho rau.
- Về thời gian hoa nở: Thông thường, các loại hoa đực, hoa cái như của mướp thường nở rộ vào khoảng 7-8 giờ sáng đối với vụ xuân hè và 9-10 giờ sáng với vụ thu đông, còn đối với bầu (hoa trắng), hoa lại nở vào tầm tối. Đây là những thời điểm thụ phấn bổ sung tốt nhất.
 |
| Hoa mướp nở rộ - Ảnh: www.panoramio |
- Về thời tiết: Vào lúc thời tiết thuận lợi, khô ráo ta tiến hành thụ phấn nhân tạo cho rau.
- Về cách làm:
 |
| Hoa cái - Ảnh: gwall, nongnghiepdothi |
Hoa cái thường mọc từ nách lá, mỗi nách thông thường có 1 hoa cái tùy loại giống. Hoa cái có một bầu nhỏ nếu được thụ phấn, bầu này sẽ phát triển thành quả. Chọn những hoa cái hoàn chỉnh, nhuỵ hoa có đầy đủ đài hoa, núm nhuỵ, cánh hoa, không bị sâu, bệnh hại ở những vị trí định cho đậu quả để thụ phấn.
 |
| Hoa đực - Ảnh: gwall, nongnghiepdothi |
Hoa đực thường mọc ở nách nhánh, mỗi nách nhánh có một cụm nhiều hoa đực. Hoa đực ngắn hơn và không phát triển bầu nhỏ phía dưới giống như hoa cái. Lấy hoa đực to, đẹp, không sâu bệnh, nhị đực phân thuỳ có bao phấn to màu vàng sáng ở cây này để thụ phấn cho hoa cái cây kia phát huy được ưu thế lai, quả sẽ to, đẹp hơn là thụ phấn cho hoa cùng gốc.
Dùng tay hay kéo cắt lấy hoa đực có đoạn cuống dài 5cm, cắt hoặc vặt hết cánh hoa cho khỏi vướng đầu nhị có bao phấn, chấm nhẹ đầu nhị của hoa đực vào núm nhuỵ của hoa cái sao cho hạt phấn màu vàng mịn từ hoa đực bám vào núm nhuỵ hoa cái là đạt yêu cầu. Nếu cẩn thận hơn, có thể dùng chổi sơn loại nhỏ (như hình) hoặc bông khoe tai quét phấn từ hoa đực rồi bôi sang nhuỵ hoa cái như hình sau:
 |
| Phần hoa thu được sau khi lấy ở hoa đực - Ảnh: gwall, nongnghiepdothi |
 |
| Tiến hành quét nhẹ sang nhuỵ hoa cái - Ảnh: gwall, nongnghiepdothi |
Để đạt tỷ lệ đậu quả cao, trước và sau khi thụ phấn nhân tạo cho rau, cần cung cấp đầy đủ và cân đối các loại phân bón, nước tưới và phòng trừ tốt các loại sâu, bệnh hại theo qui trình kỹ thuật của cơ quan nông nghiệp địa phương hướng dẫn.
(*) Lưu ý:
Theo kỹ sư Vũ Đình Cường, thì khi muốn thụ phấn cần lấy hoa đực úp lên hoa cái, nhưng nhớ phải để ý là nhị phấn của hoa đực đã chín chưa? Kiểm tra điều này bằng cách: lấy ngón tay chạm vào nhị của hoa đực xem nếu thấy có dính trên tay những bột loại vàng thì có nghĩa nhị phấn đực đã đến thời gian thụ phấn ("ép duyên") được rồi. Tiếp nữa là kiểm tra hoa cái, cũng dùng tay kiểm tra, đưa đầu ngón tay vào đầu nhụy nếu thấy dính dính thì đồng nghĩa với việc thụ phấn đã đến giờ.
Như vậy mới có thành quả là em nó không "ẻo"(héo) mà "từ từ bình to" đến phát "sướng sướng của chủ nhân" ấy chứ.
Còn vì sao em nó "ẻo" luôn là do phấn từ hoa đực chưa già và nhụy hoa cái chưa đến ngày thưởng thành ấy vậy cứ "ép duyên" thì em nó mắc cỡ rồi ẻo ngay sau đó. Khi hoa cái không được thụ phấn thì tự hủy theo cơ chế sinh học là điều bình thường bạn à.
VRS tổng hợp từ các nguồn:
1. Nguyễn Văn Duy - nongnghiep
2. rausach.com.vn
3. nongnghiepdothi
|
|
|
|
Nhận tin miễn phí hằng ngày! |
Follow us! 
|
Chia sẻ:
Chia sẻ
Loading...
CÁC BẠN CÓ Ý KIẾN ĐÓNG GÓP VUI LÒNG VIẾT VÀO Ô COMMENT DƯỚI ĐÂY
Thống Kê :
CHo mình hỏi, hoa đực của bí đỏ nở trước hoa cái nên mình cắt vào để tủ lạnh chờ hoa cái nở mình mới thụ phấn, vậy có còn tác dụng không?
Trả lờiXóaBạn nên đăng ký MEKOSTEM gửi tế bào gốc của hoa đực ở đó, khi nào hoa cái nở thì bạn lấy về, chỉ phí khá rẻ :)
Trả lờiXóa